हिंस्रक आन्दोलनले परिवर्तन होइन, विनाश ल्याउँछ

नेपालमा हालै देखिएको राजावादी र गणतन्त्रवादीबीचको टकरावले देशलाई अस्थिर बनाउँदै लगेको छ। हिंसात्मक झडपका कारण दुई निर्दोष व्यक्तिको मृत्यु हुनु दुःखद घटना हो। कुनै पनि राजनीतिक व्यवस्थालाई परिवर्तन गर्नका लागि सोच, विचार र संवाद नै मूल माध्यम हुनुपर्छ, न कि हिंसा।

लोकतन्त्रमा सबैलाई आफ्ना विचार राख्ने स्वतन्त्रता छ। तर, विचार अभिव्यक्त गर्नका लागि सडकमा आगजनी, तोडफोड, र हिंसात्मक आन्दोलन गर्नु कहिल्यै पनि उचित समाधान होइन। जसले गर्दा समाजमा डर, आतंक, र अन्योलको वातावरण सिर्जना हुन्छ। नेपालले लामो संघर्ष पछि गणतन्त्र प्राप्त गरेको हो, तर यदि कसैलाई यो व्यवस्था उचित लाग्दैन भने, त्यसलाई बदल्ने विधि हिंसा होइन, लोकतान्त्रिक प्रक्रियामार्फत हुनुपर्छ।

देशको भविष्य हिंसाबाट होइन, चेतनाको विकासबाट निर्धारण हुन्छ। कुनै पनि व्यवस्था सफल बनाउन जनताको सोच बदलिनुपर्छ। यदि हामीले हाम्रा विचारलाई सही तवरले प्रस्तुत गर्न सक्दैनौं भने, जुनसुकै व्यवस्था आए पनि उस्तै अन्याय र अस्थिरता रहिरहन्छ। विचारको परिवर्तन बिना व्यवस्था परिवर्तन केवल नामको लागि मात्र हुनेछ।

नेपाल अहिले आर्थिक विकास, स्थायित्व, र समृद्धिको बाटोमा जानुपर्ने बेला हो। तर, राजनीतिक अस्थिरता र हिंसात्मक गतिविधिले देशलाई झन् पछाडि धकेल्दै लगेको छ। कुनै पनि परिवर्तनको पहिलो सर्त मानसिकताको परिवर्तन हो। जबसम्म हामी सबै सचेत भएर, लोकतान्त्रिक विधिलाई आत्मसात गर्दैनौं, तबसम्म हिंसात्मक आन्दोलनले केवल विनाश मात्रै ल्याउनेछ। त्यसैले, सबै नागरिकले संयम अपनाई संवाद र शान्तिपूर्ण उपायबाट मात्रै आफ्नो विचार राख्नुपर्छ।

नेपालको समृद्धि केवल राजनीतिक स्थिरतामा मात्र निर्भर गर्दैन, बरु नागरिकको सचेतता र जिम्मेवारीबोधमा पनि भर पर्दछ। कुनै पनि आन्दोलन गर्नु पूर्व त्यसको परिणामबारे सोच्न आवश्यक छ। आन्दोलन केवल केही व्यक्तिहरूको स्वार्थपूर्ति गर्ने माध्यम हुनुहुँदैन, बरु यसले देश र जनतालाई दीर्घकालीन रूपमा लाभ पुर्याउने हुनुपर्छ।

हामीले इतिहासबाट सिक्नुपर्छ कि अराजकता र हिंसात्मक आन्दोलनहरूले कहिल्यै सकारात्मक नतिजा ल्याएको छैन। बरु यसले देशलाई कमजोर बनाएको छ। नेपालमा धेरै पटक राजनीतिक परिवर्तनहरू भए, तर यदि नागरिक मानसिकता र नेतृत्वको दृष्टिकोण सुधारिएन भने, जुनसुकै व्यवस्था आए पनि उस्तै समस्या दोहोरिनेछन्।

नेपालमा अहिलेको भ्रष्ट राजनीतिक प्रणालीले आम नागरिकको विश्वास गुमाउँदै गएको छ। विगतमा राजसंस्थाले राष्ट्रलाई एकताबद्ध राख्ने भूमिका खेलेको थियो, जसले देशको स्थायित्व र अनुशासनमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिएको थियो। गणतन्त्र स्थापना भए पनि भ्रष्टाचार, बेरोजगारी, कमजोर शासन प्रणाली, र अस्थिर राजनीति देख्दा कतिपय नागरिक पुनः राजसंस्थाको विकल्पबारे सोच्न थालेका छन्।

राजसंस्था पुनःस्थापना भए देशको मुहार फेरिन्थ्यो वा फेरिने थिएन भन्ने गहिरो छलफलको विषय हो। यदि कुनै पनि व्यवस्था पारदर्शी, भ्रष्टाचारमुक्त, र जनउत्तरदायी हुन्छ भने मात्र देशको विकास सम्भव छ। लोकतन्त्रमा नागरिकको भूमिका महत्त्वपूर्ण हुन्छ, तर जब नागरिक नै नेतृत्वप्रति आशाविहीन हुन्छन्, तब वैकल्पिक व्यवस्थाको खोजी सुरु हुन्छ।

त्यसैले, अबको आवश्यकता भनेको शान्तिपूर्ण संवाद, कानुनी प्रक्रिया, र शिक्षित नागरिक चेतना हो। हरेक नेपालीले राष्ट्रप्रेम र एकताको भावनालाई आत्मसात गर्दै, लोकतान्त्रिक विधि अवलम्बन गरेर मात्र देशलाई समृद्धिको बाटोमा अघि बढाउन सकिन्छ। चाहे गणतन्त्र होस् वा राजतन्त्र, मूल कुरो व्यवस्था होइन, इमानदार नेतृत्व र जनताको सक्रिय सहभागिता हो।