नवलपुरको ६० हेक्टर वन क्षेत्रमा “थिनिङ” कार्यक्रम

कावासोती । ६० को दशकमा हस्तान्तरण भएर अहिले युवा पुस्ताका रुख हुर्काईरहेका नवलपुरका १५ वटा सामुदायिक वनको ५९.७ हेक्टर वन क्षेत्रमा वन पातलो बनाउने अर्थात थिनिङ गर्ने काम सम्पन्न भएको छ ।

डिभिजन वन कार्यालय नवलपुरका वन अधिकृत एवं सूचना अधिकारी शिशिर लम्सालका अनुसार जिल्लाका चालू आर्थिक वर्ष ०८१/८२ का लागि थिनिङ योजना बनाई डिभिजन वन कार्यालयबाट स्वीकृत गरेर जिल्लाका १५ वटा सामुदायिक वनमा यो कार्यक्रम लागू गरिएको हो ।

अधिकृत लम्सालका अनुसार वन व्यवस्थापनमा गरिने विधिहरु मध्ये वन संरक्षण र उपभोक्ता दुवै पक्षलाई फाईदा पुग्ने थिनिङ अर्थात वन पातलो वन बनाउने काम गर्दा वनमा रहेका अस्वस्थ, कमजोर वा धेरै बाक्लो भएका रुखहरू हटाईन्छ जसले बाँकी रहेका रुखहरूको वृद्धि विकासमा समेत सहयोग पुर्‍याउदछ । थिनिङले वनको प्राकृतिक सौन्दर्य बढाउने मात्रै नभएर काठ उत्पादनमा समेत वृद्धि हुने तथा डढेलोको जोखिम पनि कम गर्ने लम्साल बताउछ्न ।

लम्सालका अनुसार थिनिङ गरे पछि वन जोगाउन महत्त्वपूर्ण भुमिका निर्वाहा गरेका उपभोक्ताहरुनै प्रत्यक्ष लाभान्वित हुने र यसले वनको जैविक विविधता जोगाउन समेत मदत गर्दछ । “वनमा अत्यधिक बाक्लो रुखहरू रहिरहे भने तिनीहरू आवश्यक प्रकाश, हावा र पोषण प्राप्त गर्न सक्दैनन, थिनिङ गर्दा बाँकी रहेका रुखहरू स्वस्थ रहन्छन्, जसले समुदायलाई आर्थिक रूपमा पनि फाइदा पुर्‍याउँछ”, लम्सालले भने ।

डिभिजन वन कार्यालयले थिनिङ कार्यक्रमको कार्ययोजना  बनाएर स्वीकृत गरेर सामुदायिक वनहरुमा लागू गरे पछि सामुदायिक वनहरु पनि उत्साहित भएका छ्न । वन पातलो बनाउने अर्थात थिनिङ कार्यक्रमले सामुदायिक वन र यसका उपभोक्ताहरुलाई समेत प्रत्यक्ष फाईदा पुर्‍याउने भएकाले सालका प्रजाती भएका वनहरुमा यो कार्यक्रमले राम्रो फाईदा पुग्ने अंकुर सामुदायिक वनका अध्यक्ष लोकबहादुर केसी बताउछ्न । वन व्यवस्थापन मात्रै नभएर उपभोक्तालाई दाउरा लगाएतका वन पैदावर उपलब्ध गराउन यस्ले सहयोग पुर्‍याउने केसि बताउछ्न । थिनिङ कार्यक्रमले हुर्किने अवस्थामा रहेका सालका वनमा स्याहार सुसार पुग्ने तथा उपभोक्तालाई दाउरा तथा बल्लाबल्ली उपलब्ध गराउन समेत सहज भएको त्रिकोण सामुदायिक वन हुप्सेकोटका अध्यक्ष दलबहादुर सोति मगर बताउछ्न ।

चालू आवमा जिल्लाका १५ वटा सामुदायिक वनको ५९.७ हेक्टर क्षेत्रफलमा थिनिङ गर्दा ७ हजारको हाराहारीमा विभिन्न प्रजातिका रुखहरु थिनिङ गरिएको हो । यसबाट १०४ चट्टा दाउरा, २ हजार ५ सय बल्लाबल्ली उपभोक्ताले उपभोग गर्ने गरि निस्किएको लम्सालले जानकारी दिए । सामुदायिक वनको कार्ययोजनमा भएको प्रावधान अनुसार थिनिङ कार्यक्रमबाट संकलित वन पैदावारहरु उपभोक्ताहरुलाई बिक्रि वितरण गरिनेछ ।

विशेष गरि सालका प्रजाती भएका वनमा गरिएको थिनिङ कार्यक्रमले वनमा लाथ्रा र पोलको उचित स्टक कायम गरी बोटविरुवाबीच प्रतिस्पर्धा कम गर्दै समग्र वनको वृद्धि गर्नुका साथै गुणस्तरिय वन पैदावार उत्पादनमा टेवा पुर्‍याउने, वनमा बाेटविरुवाको उचित संख्या कायम गरी वनको हैसियतमा सुधार गर्ने, समुदायको वन पैदावारको माग आपूर्ती गर्ने र रोग प्रकोप न्यूनिकरण गर्ने तथा साना साइजका सालका रुख (पोल)को वृद्धि विकास मा सहयोग पुर्‍याउने डिभिजन वन अधिकृत वसन्त केशव अधिकारीले बताए ।

साल प्रजातिको रुख अधिक प्रकाश चाहिने प्रजाति भएको तथा सानो विरुवालाई उपयुक्त वातावरण दिएर बढाउनभन्दा बढिसकेका बाेटविरुवालाई उपयुक्त वातावरण दिँदा वनलाई चाँडै उपल्लो तहमा पुर्‍याइ छिटो कटान योग्य वनमा परिणत गराउन सहज हुने हुँदा तलबाट पत्ल्याउने (थिनिङ फर्म विलो) विधिलाई जिल्लामा समेत सुरु गरिएको उनले अधिकारी बताउछ्न ।