देशभरका कारागारबाट १३ हजारभन्दा बढी कैदीबन्दी फरार, सुरक्षा चुनौती उच्च

कावासोती । नेपालमा पछिल्ला दिन देखिएको जेन-जी आन्दोलनबीच मंगलबार र बुधबार देशभरका विभिन्न कारागार र हिरासत केन्द्रबाट १३ हजारभन्दा बढी कैदी फरार भएका छन्।

मुलुकभर रहेका अधिकांश कारागारमा कैदीहरूले आगजनी, तोडफोड र विद्रोह गर्दै फरार भएका हुन् । ललितपुरको नख्खुमा रहेको कारागारबाट रास्वपा सभापति रवि लामिछाने बाहिरिएपछि सुरु भएको कैदीबन्दीहरुको विद्रोहले केही कारागारमा भने झडपको स्थिति पनि निम्तिएको थियो । थोरैको संख्यामा रहेका सुरक्षाकर्मीलाई नियन्त्रणमा लिएर कैदीहरु फरार भएका थिए । केही कारागारमा स्थिति नियन्त्रणमा लिन सुरक्षाकर्मीले गोली चलाएको थियो ।

मंगलबार राति नख्खु कारागारबाट भागेका कैदीहरू काठमाडौँको सुन्धारास्थित केन्द्रीय कारागारमा पुगेका थिए। केही मिनेटमै सुरक्षाकर्मीहरूलाई आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पार्दै उनीहरूले अन्य कैदीहरूलाई समेत बाहिर निकालेका थिए। नख्खु कारागारका ३ हजार तीन सय र केन्द्रीय कारागारका १ हजार चार सय कैदी फरार भएका छन्। तर, डिल्लीबजारस्थित चारखाल कारागार भने नेपाली सेनाको कडा निगरानीबीच सुरक्षित रह्यो। यद्यपि उनीहरुले कारागारभित्र आगजनी र तोडफोड गरेका थिए ।

काठमाडौं उपत्यकाबाहिर पनि ठूलो संख्यामा कैदी भागेका छन् । कास्कीमा ८ सय, चितवनमा ७ सय, कपिलवस्तुमा ५ सय, सुनसरीमा १ हजार ५ सय, सप्तरीमा ४ सय, सोलुखुम्बुमा १ सय, बाँकेमा ५ सय, कैलालीमा ६ सय, डडेलधुरामा १ सय र दाङमा ३ सयभन्दा बढी कैदी फरार भएको पुष्टि भएको छ। यीबाहेक अन्य जिल्लाबाट पनि केही कैदीबन्दीहरु फरार भएका थिए । केही कैदीबन्दी भने कारागार फर्कन थालेका छन् ।

भागेका मध्ये हत्या, बलात्कार र मानव बेचबिखन जस्ता गम्भीर अपराधका दोषीहरू समेत रहेकोले पीडित र सर्वसाधारणमा सुरक्षा चुनौती अझ गहिरिएको छ।

यसैबीच, रौतहटको गौर कारागारबाट भागेर भारत पुगेका १३ जना कैदीलाई भारतीय प्रहरीले पक्राउ गरी नेपाली अधिकारीलाई बुझाएको छ। जुम्लाबाट भागेका ३६ मध्ये ४ जना फर्किएका छन् ।

तर, केही घटनामा दुःखद् परिणाम पनि देखिएको छ। कास्कीको सराङकोटस्थित सुधार गृहमा पाँच बालबालिकाको मृत्यु भएको छ, जब करिब ९० कैदी मुख्य ढोका तोड्न खोज्दा प्रहरीले गोली चलाएको थियो। त्यस्तै, धादिङ कारागारमा नियन्त्रण पुनःस्थापना गर्न सेनाले गोली चलाउँदा दुई कैदीको मृत्यु र सात घाइते भएका छन्।

हाल नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलको संयुक्त टोलीले देशभरका प्रमुख कारागारहरूलाई नियन्त्रणमा लिएको छ। यसैबीच, छोटो सजाय बाँकी रहेका केही कैदीहरू स्वेच्छाले फर्कन थालेको अधिकारीहरूले बताएका छन्।

मानव तस्करीको आरोपमा प्रहरी नियन्त्रणमा रहेका नेकपा (एमाले)का निलम्बिन सचिव टोपबहादुर रायमाझी, सुन तस्करीमा संलग्न गोरे नामले चिनिने चुणमणि उप्रेतीलगायत पनि फरार भएका थिए ।