कावासाेतीकाे दमकल आफैँ ‘बिरामी’, जनताको घर जलेर खरानी

कावासोती । नवलपुरको कावासोती नगरपालिकामा रहेको एक मात्र दमकल बिग्रिएपछि समयमै नियन्त्रणमा लिन नसकिएको आगलागीले आज एक सर्वसाधारणको घर जलेर पूर्ण रुपमा नष्ट भएको छ।

शनिबार दिउँसो कावासोती नगरपालिका–११, कुढौलीका छ्न्नुराम थनेतको घर आगलागीमा परेर पूरै जलेको हो। थनेतको परालको टौवाबाट सुरु भएको आगो चाँडै फैलिँदै घरमा सल्किएको थियो। आगो लागेपछि स्थानीयबासीले नगरपालिकाको दमकल बोलाउने प्रयास गरे पनि दमकल बिग्रिएको भन्दै सेवामा आउन नसकेको जानकारी आएको थियो।

दमकल नआएपछि स्थानीयले बाल्टिन, ड्रम र नालाबाट पानी ओसार्दै आगो निभाउने प्रयास गरे पनि सफल हुन सकेनन्। हेर्दा–हेर्दै थनेतको घर पूर्ण रुपमा खरानी भएको स्थानीयकाे भनाई छ । “दमकलमा समस्या भएछ भनेर फोनमा नै भने, हामीले आफ्नै प्रयासमा आगो निभाउन खोज्यौं तर सकिएन,” एक स्थानियले भने ।

कावासाेती ११ का वडा अध्यक्ष शारदा अधिकारीका अनुसार, आगो नियन्त्रण गर्ने प्रयास असफल रह्यो। “कावासोती नगरपालिकाको दमकल दुई दिनदेखि बिग्रिएको रहेछ। मर्मतको काम भइरहेको रहेछ” उनले भने। आगलागीको सूचना पाएपछि दमकल बोलाउने प्रयास भए पनि भरतपुरबाट बोलाइएको दमकल पनि ढिलाे आईपुगेकाे कारणले समेत आगो निभाउन नसकिएको उनको भनाइ छ।

स्थानीय बासिन्दा र नेपाल प्रहरीको सहयोगमा आगो नियन्त्रणमा लिने प्रयास गरिएको भए पनि आगोले सम्पूर्ण घर खरानी बनाइसकेको थियो। पीडित परिवार अहिले खुला आकाशमुनि बस्न बाध्य भएको अधिकारीले बताए ।

अध्यक्ष अधिकारीले पीडितको तत्काल राहतका लागि नगरपालिकासँग समन्वय भइरहेको र वडा कार्यलयकाे तर्फबाट तत्काल केही खाधान्न र लत्ता कपडा सहयोग गरिएकाे बताए

“घरमा रहेका लत्ताकपडा, खाद्यान्नदेखि लिएर सबै महत्वपूर्ण कागजात सहित सबै सामान जलेर नष्ट भएका छन्। पीडित परिवारलाई तत्काल अस्थायी आवास, खाद्यान्न र लत्ताकपडाको आवश्यकता छ,र आगलागीबाट ठुलो क्षती भएकाे छ,”  अधिकारीले भने ।

आगलागीबाट घर बनाउन विदेशबाट पठाएको १० लाख नगद सहित ५० लाख बराबरको क्षति भएको पीडित परिवारले जनाएको प्रहरी नायव उपरीक्षक मधु नेपालले बताए । प्रहरीका अनुसार आगलागीमा मानबिय क्षती भने भएको छैन  ।

कावासोती नगरपालिकाका प्रमुख विण्णु प्रसाद भुसालले हिजोको दिनभरि नगरपालिकाको दमकलले निरन्तर रुपमा सेवा दिएको बताए। उनका अनुसार, प्राविधिक समस्या उत्पन्न भएपछि दमकललाई मर्मतका लागि डन्डामा पठाइएको बताए । दमकल मर्मतको क्रममा आवश्यक पर्ने प्राविधिक सामग्रीहरू स्थानीय बजारमा सहज रूपमा उपलब्ध नहुँदा मर्मत कार्यमा ढिलाइ भएको प्रमुख भुसाल बताउछ्न ।

नवलपुरमा एक मात्रै दमकल, आगलागी नियन्त्रणमा गम्भीर चुनौती

नवलपुरमा एउटा मात्रै दमकल सञ्चालनमा रहेकाले आगलागी नियन्त्रण र व्यवस्थापनमा गम्भीर चुनौती देखिएको छ। जिल्लामा पटक–पटक हुने आगलागीका घटनामा प्रभावकारी नियन्त्रण नहुँदा जनधनको ठूलो क्षति हुने गरेको छ।

नवलपुरमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयको समन्वयमा कावासाेती नगरपालिकाले सञ्चालनमा ल्याएको एकमात्र दमकल छ तर उक्त दमकलले समयमै सेवा दिन नसक्दा स्थानीय तहहरूले आगलागी नियन्त्रणमा कठिनाइ खेप्नुपरेको छ। “एक मात्र दमकल भएको हुँदा टाढाका ठाउँमा पुग्न समय लाग्छ,” “कहिलेकाहीं त आगो निभाउन कुर्नु भन्दा पनि मानिसहरूले आफैं पानी बोकेर प्रयास गर्नु परिरहेको छ।” नगरपालिका एक कर्मचारीले  भने ।

विशेषगरी ग्रामीण भेगका स्थानीय तहहरूमा दमकल नपुगेका कारण साना आगलागी पनि विकराल बन्ने गरेको छ। केही घटनामा भरतपुर महानगरपालिका, चितवनबाट दमकल मगाएर आगो नियन्त्रण गर्नुपरेको अवस्था छ । यस्ता अवस्थामा केही घण्टा ढिलो दमकल आइपुग्दा लाखौं रुपैयाँको क्षति हुने गरेको छ।

नवलपुरमा कूल ८ वटा स्थानीय तह रहे पनि कावासोतीमात्रै दमकल रहेको छ । अरु पालिकाहरूले बजेट अभावका कारण दमकल किन्न नसकेको बताए पनि उनिहरुको प्राथमिकतामै यो विषय नपरेको देखिन्छ।

स्थानीय बासिन्दा र सरोकारवालाहरूको माग छ—जिल्लाका सबै स्थानीय तहहरूले कम्तिमा एउटा दमकल अनिवार्य रूपमा व्यवस्था गर्नुपर्छ। साथै, आगलागी नियन्त्रणका लागि जनशक्ति, तालिम, र तत्काल सूचनाको प्रवाह हुने पूर्वाधार पनि विकास गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ।

सरकारको नीति तथा कार्यक्रमले विपद् व्यवस्थापनलाई प्राथमिकता दिएको भए पनि स्थानीय तहहरूमा यसको कार्यान्वयन कमजोर देखिएको छ। नवलपुरमा विगतमा भएका आगलागीका घटनाहरूबाट पाठ सिकेर अबको योजनामा दमकलको संख्या र पहुँच विस्तार गर्नतर्फ गम्भीर सोच आवश्यक देखिएको छ।