नवलपुरमा तीन वर्षमा १ हजार ३ सय ४१ आपराधिक घटना, आत्महत्याका घटना सर्वाधिक

कावासोती । पछिल्ला तीन वर्षमा नवलपुर जिल्लामा आपराधिक घटनाहरू उल्लेखनीय रूपमा बढेका छन्। जिल्ला प्रहरी कार्यालय नवलपुरले आज कावासाेतीमा सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार २०७८ सालदेखि २०८१ चैत मसान्तसम्म जिल्लामा १,३४१ आपराधिक मुद्दा दर्ता भएका छन्। तीमध्ये आत्महत्याका घटना सर्वाधिक रहेका छन्।

प्रहरी कार्यालयका अनुसार सो अवधिमा ३०६ जनाले आत्महत्या गरेका छन्। आत्महत्याका घटनाको संख्या  २०७८/७९ र २०७९/८० मा समान रूपमा १०९/१०९ र रहेका छन् भने २०८०/८१  ८८  रहेको छ ।

प्रहरीका अनुसार आत्महत्याका प्रमुख कारणहरूमा मनोसामाजिक समस्या, पारिवारिक असमझदारी, मानसिक स्वास्थ्यको उपेक्षा र बेरोजगारी रहेका छन्।

यसबाहेक, लागुऔषध कारोबार, सार्वजनिक शान्तिविरोधी गतिविधि लगायतका अन्य अपराधहरू पनि तीव्र रूपमा बढ्दै गएको प्रहरीको भनाइ छ।

जिल्लामा लागुऔषधसम्बन्धी अपराध दोस्रो स्थानमा छ। तीन वर्षमा १३७ वटा लागुऔषधसम्बन्धी मुद्दा दर्ता भएका छन् – २०७८/७९ मा ५५, २०७९/८० मा ५१ र २०८०/८१ मा ३१वटा घटना दर्ता भएका हुन । भारतसँगको खुला सिमाना र युवामा बढ्दो प्रयोग यसका प्रमुख कारण हुन्। सिमाना क्षेत्रबाट लागुऔषधको ओसारपसार र प्रयोग नियन्त्रण गर्न प्रहरी प्रशासनले निगरानी प्रणाली, चेकपोष्ट कडाइ तथा जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको जनाएको छ।

यो अवधिमा सार्वजनिक शान्ति विरोधी अपराधका १२८, शारीरिक आक्रमण (भबितब्य ज्यान ) सम्बन्धी १४९ हत्या तथा हत्या प्रयास सम्बन्धी ९२, वैदेशिक ठगीमा ७८, चोरीका ६८, सवारी ज्यानका ५१ र अन्य विविध १३६ मुद्दा दर्ता भएका छन्।

प्रहरीका अनुसार यी तथ्यांकले जिल्लामा सार्वजनिक सुरक्षा र कानुनी शासनलाई थप सुदृढ गर्न आवश्यक रहेको देखिन्छ। अपराध नियन्त्रणका लागि प्रहरी प्रशासनले निगरानी कार्यक्रम, जनचेतना अभियान र तालिमहरू सञ्चालन गरिरहेको जनाएको छ। अधिकांश अपराधका पछाडि सामाजिक तनाव, बेरोजगारी, पारिवारिक विवाद, लागुऔषधको दुरुपयोग र वैदेशिक रोजगारीका नाममा हुने ठगी रहेका छन्।

जिल्लामा पछिल्ला तीन वर्षमा अपराधका घटनाहरूमा केही कमी आएको देखिन्छ, यद्यपि समग्र स्थितिमा अझै पनि चिन्ता जनक अवस्था कायम छ। आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा दर्ता भएका अपराधका मुद्दा अघिल्ला दुई वर्षको तुलनामा घटेका छन्, तर अपराध न्यूनीकरणका लागि अझै धेरै काम गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको छ।

जिल्लामा २०८०/८१ मा ४०५ वटा अपराधका मुद्दा दर्ता भएका छन्, भने २०७८/७९मा ४६९ र २०७९/८० मा ४७४ मुद्दा दर्ता भएका हुन । तुलनात्मक रुपमा अपराधको दर केही घटेको भए पनि समग्र अवस्थामा सार्वजनिक सुरक्षा र कानुनी शासनमा थप सुधारको आवश्यकता रहेको प्रहरीको भनाइ छ। प्रहरी प्रमुख यादब ढकालका अनुसार, “समुदायसँगको सहकार्य, जनचेतनामूलक कार्यक्रम र प्रविधिको प्रयोगले अपराध नियन्त्रणमा सहयोग पुगेको हो।”

प्रहरीका अनुसार, पछिल्लो तीन वर्षमा आत्महत्या, लागुऔषधको दुरुपयोग, घरेलु हिंसा र सार्वजनिक शान्ति विरोधी अपराधहरू प्रमुख चुनौतीका रूपमा उभिएका छन्। यी घटनाहरू रोक्न सबै पक्षको सहकार्य अपरिहार्य रहेको प्रहरीको भनाइ छ। विशेष गरेर, युवाहरूमा बढ्दो लागुऔषधको प्रयोग र मानसिक स्वास्थ्यका समस्याले अपराधका घटनाहरू बढिरहेकाे प्रहरीकाे भनाई छ

प्रहरी प्रमुख ढकालले भने, “सामाजिक जागरूकता, मानसिक स्वास्थ्य सम्बन्धी परामर्श सेवा, युवा लक्षित कार्यक्रम र सीपमूलक तालिमले आपराधिक घटनामा कमी ल्याउन सकिन्छ।” उनका अनुसार, यस समस्याको समाधानमा कानुनी संयन्त्र मात्र होइन, समाजको सहयोग पनि अत्यावश्यक छ।

उनले थपे, “अपराध न्यूनीकरणका लागि कानुनी व्यवस्था, सामाजिक उत्तरदायित्व, शिक्षा, रोजगार र मानसिक स्वास्थ्यप्रति गहिरो संवेदनशीलता आवश्यक छ। समाजका सबै पक्षहरूको मिलेर काम गर्नाले मात्र अपराध नियन्त्रणमा वास्तविक सफलता प्राप्त गर्न सकिन्छ।”

प्रहरी प्रशासनले समुदायसँगको सहकार्यलाई सबैभन्दा प्रभावकारी उपायका रूपमा लिएको छ। जनचेतना अभियान र सीपमूलक तालिमले आमजनतालाई अपराध र त्यसका नतिजाबारे सचेत गराउने, र परिवारिक र सामाजिक समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्ने कार्यलाई प्राथमिकता दिइरहेकाे प्रहरीकाे भनाई छ

प्रहरी प्रमुख ढकालका अनुसार, अपराध न्यूनीकरणका लागि समाजमा शिक्षा र रोजगारका अवसरहरू सृजना गर्नु पनि महत्त्वपूर्ण छ। यसले युवाहरूलाई गलत बाटोमा जानबाट रोक्नेछ र सकारात्मक गतिविधिहरूमा संलग्न गराउनेछ। साथै, मानसिक स्वास्थ्यका बारेमा सामाजिक संवेदनशीलता बढाउने प्रयासहरूलाई पनि प्राथमिकता दिनुपर्ने आवश्यकता छ।

उनका अनुसार, “शिक्षा र रोजगार अवसरहरूको सृजनाले युवाहरूलाई सक्षम र सक्षम बनाउँछ, जसले गर्दा उनीहरूलाई आपराधिक गतिविधिहरूमा संलग्न हुने सम्भावना घट्छ।”

प्रमुख ढकालले अपराध नियन्त्रणका लागि समुदायको सक्रिय सहभागिता र सबैलाई जिम्मेवार बनाउन महत्त्वपूर्ण रहेको बताए। “समुदायको सहयोग र सामाजिक जागरूकता मात्र अपराधको वृद्धि नियन्त्रण गर्न सक्षम हुनेछ। यसका लागि प्रहरी प्रशासन मात्र होइन, सबै नागरिकको उत्तरदायित्व पनि महत्त्वपूर्ण छ।”

नवलपुरमा अपराध घटेको भए पनि यसको न्यूनिकरणका लागि व्यापक समुदाय र सरकारी निकायहरूको समन्वय आवश्यक छ। यदि यसलाई रोक्नमा सफल भएमा, यो जिल्लामा शान्ति र सुरक्षा कायम राख्नको लागि महत्त्वपूर्ण कदम हुने ढकालले बताए ।